4 สิ่งที่คนเป็นผื่นแพ้ผิวหนังควรหลีกเลี่ยง

อาการผื่นแพ้ผิวหนังอักเสบ (Eczema) เกิดจากหลาย สาเหตุและปัจจัยกระตุ้น ที่แตกต่างกันออกไป การสังเกตตัวเองง่ายๆ เกี่ยวกับอาหารที่รับประทาน สภาพอากาศ เสื้อผ้า เครื่องนอนและผ้าห่ม สกินแคร์ที่ใช้ อาจช่วยให้การหลีกเลี่ยงกลุ่มเสี่ยงที่อาจทำให้อาการกำเริบทำได้ง่ายขึ้น ณ ระดับหนึ่ง

จากการค้นคว้า ขอแนะนำ 4 สิ่งที่คนมีปัญหาผื่นแพ้ผิวหนังอักเสบพึงหลีกเลี่ยงคือ

1) อาหารแปรรูปต่างๆ (Processed Food)

อาหารเป็นปัจจัยสำคัญโดยรวมต่อสุขภาพกายครอบคลุมไปถึงสุขภาพผิวพรรณ อาหารแปรรูปประกอบด้วยสารกันบูดนานาชนิด สารแต่งกลิ่น สี รส ไขมันไม่อิ่มตัว (trans fat) น้ำตาล ซึ่งล้วนแล้วเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ (inflammatory) หรือแสดงอาการกำเริบทางผื่นแพ้ผิวหนัง (Eczema flare-ups) ทั้งสิ้น

ชีวิตประจำวันของคนไทยเราฝากท้องไว้นอกบ้านเป็นหลัก การควบคุมอาหารแปรรูปจึงทำได้ยากมาก อาการผื่นแพ้ทางผิวหนังโดยการใช้ยาจึงช่วยระงับอาการเพียงชั่วคราว เพราะตราบได้ที่อาหารที่เรารับประทานเข้าไปในร่างกายทุกวัน เต็มไปด้วยสารกลุ่มเสี่ยงคอยกระตุ้นอาการอยู่อย่างนี้ อาการทางผิวหนังจะตึกลับไปมาอยู่อย่างนี้เช่นกัน

ตัวอย่างอาหารแปรรูป

• กลุ่มเครื่องปรุง ได้แก่ น้ำปลา น้ำมันหอยนางรม เต้าเจี้ยว ซอสถั่วเหลือง และสาระพัดซอสต่างๆ

• กลุ่มอาหารเนื้อแปรรูป ได้แก่ ไส้กรอกฝรั่ง ไส้กรอกไทยอีสาน ลูกชื้น แฮม เบคอน กุนเชียง หมูยอ

• กลุ่มอาหารกระป๋อง ได้แก่ ปลากระป๋อง ผักกาดกระป๋อง หน่อไม้กระป๋อง และของดองต่างๆ

• กลุ่มอาหารแปรรูปจากนม ได้แก่ ชีส เนย โยเกิร์ต โดยเฉพาะเนยเทียม (margarine) * มีจำนวนของ ไขมันไม่อิ่มตัวอยู่สูงมาก และลดสมรรถภาพการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ควรเลี่ยงเป็นอย่างยิ่ง

คุณอาจนึกถามในใจว่า เอ๊ะ...แล้วนี่ฉันจะกินอะไร??? แนะนำให้ใช้วิธี "ลด ละ เลิก" เริ่มจากการลดปริมาณ อะไรหลีกเลี่ยงได้ หรือ ชดเชยด้วยตัวเลือกอื่นได้ เช่น หันมาบริโภคอาหารคลีน (Clean Diet) ที่ผ่านการปรุงแต่งน้อยที่สุด บริโภคเนื้อสัตว์ที่ไม่ผ่านการถนอมอาหาร หรือขั้นตอนใดในโรงงานอุตสาหกรรม ปรุงอาหารโดยใช่เกลือแทนน้ำปลาและซอสต่างๆ ไม่ยึดติดในรสชาติของอาหาร รับประทานผักสดและผลไม้เป็นประจำ อาจเริ่มจากการจัดหนึ่งวันในสัปดาห์เป็นวัน Detox ทำอาหารรับประทานเองที่บ้านและเพิ่มขยายเมื่อทำได้ดีขึ้น

2) เสื้อผ้าสวมใส่ที่ทำจากใยสังเคราะห์ (Synthetic Textile)

เสื้อผ้าที่ขายกันอยู่ทั่วไปในปัจจุบันล้วนทำจากใยสังเคราะห์เสียส่วนใหญ่ เนื่องจากมีราคาถูก ปรับให้มีการยืดหยุ่นและเพิ่มผิวสัมผัสนุ่มนวลในขณะสวมใส่ ตัวอย่างใยสังเคราะห์ได้แก่ polyester, acrylic, nylon, rayon, and spandex ซึ่งใยสังเคราะห์พวกนี้ไม่สามารถระบายอากาศได้ดีเท่าเสื้อผ้าที่ทำจากเส้นใยธรรมชาติ เช่น ฝ้าย ลินิน ไหม และที่สำคัญ "เหงื่อ" เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของอาการผื่นแพ้ผิวหนังในประเทศเขตเมืองร้อน ที่อาจลุกลามจากผื่นแพ้กลายเป็นผิวอักเสบต่อไป เมื่อผิวหนังหมักหมม ติดเชื้อแบคทีเรีย คัน เกา จนติดเชื้อได้

3) ผง(น้ำยา)ซักฟอก และ น้ำยาปรับผ้านุ่ม

สองอย่างที่คนส่วนใหญ่มองข้ามความสำคัญ และอาจคิดไม่ถึงว่า รวมอยู่ในกลุ่มเสี่ยงที่ทำให้อาการผื่นแพ้ผิวหนังกำเริบได้ เพราะสารเคมีที่อยู่ทั้งในผงซักฟอกและน้ำยาปรับผ้านุ่มตกค้างอยู่ในเสื้อผ้าที่สวมใส่ สัมผัสร่างกายเราตลอดเวลา สารเคมีตัวดังกล่าวอยู่ในกลุ่ม Alkaline เช่น Potassium hydroxide นอกจากนี้น้ำหอมและสีที่ผสมอยู่ทั้งในผง(น้ำยา)ซักฟอก และน้ำยาปรับผ้านุ่ม ยังเป็นอีกตัวกระตุ้นที่ก่อให้เกิดอาการกำเริงของผื่นแพ้ผิวหนังอีกด้วย

เว็บไซต์แนะนำการเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ในประเทศออสเตรเลีย www.choice.com.au ได้แนะนำการเลือกซื้อผงซักฟอกสำหรับผู้ที่มีผิวแพ้ง่ายหรือปัญหาผื่นแพ้ผิวหนังไว้ว่า ควรหลีกเลี่ยงผงซักฟอกที่มีส่วนผสมของ Enzymes หรือสารเร่งการกระจัดคราบสกปรก และ ผงซักฟอกมีสารฟอกขาวเรืองแสง (Optical brighteners)

เรามักเข้าใจผิดคิดว่า ปริมาณผงซักฟอกที่ใส่จะยิ่งทำให้เสื้อผ้าที่ซักนั้นสะอาดมากขึ้น แท้จริงแล้วการล้างน้ำภายหลังการซักนั้นสำคัญยิ่งกว่าและควรให้ความสำคัญ ปกติเครื่องซักผ้าโดยทั่วไป หากตั้งรอบระบบอัตโนมัติเอาไว้ จะทำการล้างชำระเพียงครั้งเดียว สำหรับผู้มีปัญหาผื่นแพ้ผิวหนังควรเพิ่มรอบในฟังก์ชั่น Rinse เพิ่มเติม (ศึกษาระบบและการตั้งค่าของเครื่องผ้าที่ใช้)

ลองมองหาทางเลือกในการซักผ้าด้วยวัตถุดิบจากธรรมชาติ เช่น ใช้สบู ใช้น้ำส้มสายชู หรือ Baking Soda หลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาปรับผ้านุ่ม เปลี่ยนมาใช้ Tea Tree Oil 2-3 หยดแทน นอกจากนี้การสำรวจและทำความสะอาดภายในเครื่องซักผ้าบริเวณขอบยางเป็นประจำ ที่มักพบคราบเชื้อราดำที่เกิดจากความอับชื้นหลังใช้และปิดประตูทิ้งไว้ก็ช่วยได้มากเช่นกัน

4) ความเครียดและความกังวล (Stress and Anxiety)

ความเครียดและกังวลเป็นบ่อเกิดต่อโรคภัยไข้เจ็บทั้งปวงรวมทั้งอาการทางผิวหนังของเราด้วย เนื่องจากความเครียดจะมีผลกระทบต่อการทำงานในการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยตรง ในขณะที่เรามีความกังวลในเรื่องงาน การเงิน หรือครอบครัว ร่างกายของเราจะผลิตฮอร์โมนที่ชื่อว่า Cortisol ตามธรรมชาติ เมื่อเครียดมาก ปริมาณฮอร์โมนตัวนี้จะถูกขึ้นมากตามไปด้วย Cortisol ไม่ได้เป็นสาเหตุของผื่นแพ้ผิวหนังอักเสบ แต่ Cortisol จะทำให้อาการที่เป็นอยู่แล้วนั้นแย่ลง การทำงานส่วนอื่นๆ ของร่างกายก็ถูกกระทบกระเทือนไปด้วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ไม่ว่าอาการผื่นแพ้ผิวหนังอักเสบของคุณหรือของลูกๆ ที่คุณรักจะเกิดจากสาเหตุที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น จากระบบภูมิคุ้มกัน ทางพันธุกรรม หรือไม่ทราบสาเหตุก็ตาม แต่การดูแลควบคุมอาการเป็นสิ่งที่เราสามารถเลือกได้ การเปลี่ยนนิสัยการกิน ดูแลใส่ใจให้ความสำคัญกับข้าวของเครื่องใช้ หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารเคมีที่ไม่จำเป็น การทำจิตใจให้รื่นรมย์สดใส ใช่ชีวิตผ่อนคลาย ก็จะช่วยให้อาการผื่นแพ้ผิวหนังอักเสบนี้ดีขึ้นได้ และครอบคลุมไปถึงสุขภาพของเราโดยรวม

แหล่งที่มาข้อมูล:

https://www.dermnetnz.org/topics/textile-contact-dermatitis/

https://www.choice.com.au

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/eczema/ss/slideshow-top-eczema-triggers